اندازه گیری و کنترل دقیق

صفحه اول

برای درک بهتر موضوع درس آزمایشگاه اندازه گیری دقیق وکنترل کیفیت مثالی در زیر آمده است:
فرض کنید فدراسیون تیراندازی ایران برای انتخاب اعضای تیم خود برای المپیک، مسابقه تیر اندازی تدارک دیده است و از ورزشکاران این حرفه دعوت به عمل آورده است ونتایج زیر از پنج تیر انداز بدست آمده است.

پاسخ گویی به این سوالات را با تعاریف زیر آغاز می کنیم

صحت:  یک مقایسه است که اندازه های اسمی با اندازه های واقعی مقایسه می شود. بنابراین اغلب به آن کیفیت تطابق می گویند.

دقت : درجه ظرافت و بیانگر قابلیت تکرار اندازه یا پراکندگینتامی باشد. بنابر این به آن کیفیت ظرافت می گویند.

پس هر تیر اندازی که درجه ظرافتش بیشتر یاشد(یعنی با ظرافت بیشتری بتواند تیر ها در تکرار های زیاد در یک نقطه جمع کند) از دقت بالاتری برخوردار است وهر تیراندازی که تیر های او به محل مشخص (یعنی سیبل) که استاندارد ما است برخورد کند صحیح تر زده است

پس تیر انداز های 1و2و3صحیح ترزده اند زیرا تیرهای آن ها به سیبل خورده است اما تیراندازهای 2و3و4 دقیق تر زده اند یعنی تیرهای انها حول یک نقطه قرار گرفته اند

در مورد این مطلب که چه کسی به المپیک می رود همان طور که فکر می کردید تیرانداز سوم به المپیک میرود زیرا هم صحیح تر وهم دقیق تر از دیگران تیر اندازی کرده است زیرا هم داخل سیبل زده وهم توانسته آنها رانزدیک به مرکز جمع کند

در صنعت نیز به دنبال تولید محصولاتی هستیم که با استاندارد ما منطبق باشند ودر مرور زمان با همین روال نیز تکرار شوند .پس هر صنعتی برای این که مطمئن شود تولیدات او طبق درخواست مشتری هست, نیازمند به واحدی به نام کنترل کیفیت است که تکنسین های ان با استفاده از ابزار های مناسب دقت وصحت تولید را اندازه گیری وکنترل نمایند ,یعنی با اندازه گیری دقیق دقت تولید را در تولید محصولاتی در رنج مشخص اندازه گیری و باکنترل کیفیت صحت آنها در رد یاپذیرش با مرور زمان کنترل نمایند

حال نیاز مند وسایلی برای اندازه گیری وکنترل تولید هستیم

عواملی که باعث می شوند اندازه قطعه از رنج مشخص خارج شود و قطعه ازنظر کنترل کیفیت ردشود

کثافات قابل مشاهده یا حتی غیر قابل مشاهده، گیره های شل، خطای دید، تغییرات دما، خطای موقع تنظیم ماشین ، درست نبودن درجه بندی ماشین,ایراد فنداسیون وذات دستگاه می باشد

جدول زیر به  بررسی وسایل مرسوم  برای اندازه گیری و کنترل را می پردازد:

از فرمان های کنترل می توان به فرمان برو و نرو (go ,no go) اشاره کرد که به کنترل تلرانس سوراخ است

این وسیله مطابق شکل از سه قسمت تشکیل شده است                         

1-قسمت go

2-قسمت عاج مانند برای دردست گرفتن قطعه

3-قسمت no go

قطعات تولیدی دارای تلرانس مشخصی برای پذیرش اند که قطعه برای پذیرش باید در این محدوده قرار گیرند

برای کنترل این که آیا سوراخ در این محدوده قرار دارد یا خیر برای هر نوع قطعه یک فرمان go,no go سفارش می دهیم

روش انجام آزمایش:

مثال:اگر تلرانس قطعه ای ( 1+_ 10 میلی متر)یاشد فرمان   go,no goمخصوص برای کنترل قطعه باید دارای مشخصات زیر باشد

شعاع قسمت go  برابر 9.9 میلی متر

شعاع قسمت  no go  برابر 10.1 میلی متر

وشرط پذیرش قطعه داخل شدن قسمت goوداخل نشدن قشمتno go  است